قانون بازنشستگی ۱۴۰۴ چه تأثیری روی زندگی بازنشستگان خواهد گذاشت؟
با توجه به منابع رسمی، در پایان سال ۱۴۰۲ شمار حقوق‌بگیران صندوق بازنشستگی کشوری به حدود ۱.۷ میلیون نفر رسیده است. این در حالی است که تعداد بیمه‌پردازان فعال کمتر از ۸۵۰ هزار نفر بوده و برای هر دو بازنشسته، تنها یک نفر شاغل حق بیمه پرداخت می کند. کارشناسان این نسبت را نشانه ای از وابستگی روزافزون صندوق ها به حمایت مالی دولت می‌دانند.
در سال ۱۴۰۳ بیش از ۸۰ درصد منابع صندوق از بودجه عمومی تأمین شده و سهم حق بیمه و سرمایه‌گذاری به ترتیب تنها ۱۲ و ۶ درصد بوده است؛ وضعیتی که از ناسازگاری جدی میان درآمد و پرداخت ها در صندوق های بازنشستگی خبر می دهد.
قانون تازه بازنشستگی ۱۴۰۴ نیز که به زودی اجرایی می شود، تغییراتی مانند کاهش سن بازنشستگی در مشاغل سخت، کم شدن سابقه لازم برای دریافت مستمری از ۳۰ به ۲۵ سال، و ساده سازی روند شناسایی مشاغل زیان‌آور را دربر دارد. از نگاه کارشناسان این اصلاحات مزایایی همچون رعایت عدالت برای مشاغل دشوار، کاهش بوروکراسی و بهبود رضایت شغلی را به همراه دارد. همچنین بازنشستگی زودتر از موعد می تواند فضای کاری بیشتری برای نسل جوان ایجاد کند.
در مقابل اما منتقدان هشدار می دهند که اجرای این قانون بدون تأمین منابع پایدار، ممکن است فشار مالی بیشتری بر صندوق ها و دولت وارد کرده و موجب کسری بودجه و رشد تورم شود. همچنین احتمال سوءاستفاده از تسهیل روند ثبت مشاغل سخت نیز وجود دارد.
بنابراین به باور بسیاری از تحلیلگران، پایداری این قانون وابسته به وضعیت اقتصادی کشور است و اگر اصلاحات ساختاری در نظام مالی و سرمایه‌گذاری صندوق ها صورت نگیرد، اجرای آن می تواند بحران تأمین مستمری را تشدید و در نهایت اعتماد عمومی نسبت به نظام بازنشستگی را تضعیف کند.
