معافیت سربازی متأهلین / شرایط، مدارک و مهلت‌ها

خدمت سربازی یکی از دغدغه‌های اصلی جوانان ایرانی است که همواره با تغییر قوانین و مصوبات جدید، شرایط متفاوتی را تجربه می‌کند. در سال ۱۴۰۴ و در چارچوب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، مجلس شورای اسلامی و ستاد کل نیروهای مسلح شرایط تازه‌ای را برای معافیت از خدمت وظیفه عمومی اعلام کرده‌اند. این تصمیمات با هدف حمایت از خانواده‌ها، تشویق به فرزندآوری و تقویت بنیان جمعیت کشور اتخاذ شده است.

قانون جدید معافیت سربازی متأهلین

به گفته‌ی امیرحسین بانکی‌پور فرد، رئیس کمیسیون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مجلس، در حال حاضر دو قانون مهم در زمینه معافیت سربازی در حال اجراست:

•    معافیت ۴ فرزند و ۴۰ سال سن:

بر اساس اعلام ستاد کل نیروهای مسلح، افرادی که دارای چهار فرزند و ۴۰ سال سن یا بیشتر هستند، فارغ از اینکه سابقه غیبت از خدمت دارند یا خیر، می‌توانند از معافیت دائم سربازی بهره‌مند شوند.
این قانون تا پایان سال ۱۴۰۴ معتبر است و مشمولان برای استفاده از آن باید در اسرع وقت به دفاتر وظیفه عمومی نیروی انتظامی مراجعه کنند.

•    معافیت ۲ فرزند و ۳۵ سال سن:

در برنامه هفتم توسعه کشور نیز مصوب شده است افرادی که حداقل ۳۵ سال سن و دو فرزند دارند و فاقد غیبت سربازی هستند، از معافیت دائم خدمت بهره‌مند می‌شوند.
این قانون تا پایان اجرای برنامه هفتم توسعه (سال ۱۴۰۷) معتبر خواهد بود.
هدف از این مصوبات، همان‌طور که رئیس کمیسیون مجلس تأکید کرده، حمایت از خانواده‌ها، تسهیل زندگی متأهلین و تشویق به فرزندآوری در راستای اجرای قانون جوانی جمعیت است.

مهلت استفاده از قانون جدید معافیت سربازی متأهلین

بر اساس اطلاعیه رسمی نیروی انتظامی و ستاد کل نیروهای مسلح، مهلت استفاده از معافیت چهار فرزند و ۴۰ سال سن فقط تا پایان سال ۱۴۰۴ خواهد بود. بنابراین مشمولان واجد شرایط باید هرچه سریع‌تر با مدارک لازم به مراکز وظیفه عمومی مراجعه کرده و درخواست معافیت خود را ثبت کنند.
در مورد قانون دوم یعنی معافیت ۳۵ سال و دو فرزند، زمان اجرای آن تا پایان برنامه هفتم توسعه (سال ۱۴۰۷) ادامه خواهد داشت، اما داشتن نداشتن غیبت سربازی در این طرح شرط اصلی است.

انواع معافیت‌های سربازی در ایران

به طور کلی، معافیت‌های خدمت سربازی در ایران به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:

معافیت دائم سربازی:

در این نوع معافیت، مشمول به صورت کامل و همیشگی از خدمت معاف می‌شود. دلایل این نوع معافیت شامل موارد زیر است:
•    معافیت پزشکی
•    معافیت کفالت (پدر، مادر، همسر یا فرزند نیازمند نگهداری)
•    معافیت ایثارگری و جانبازی
•    معافیت‌های مربوط به سن و تاهل
•    معافیت‌ بر اساس تعداد فرزندان
•    معافیت‌های خاص مانند عضویت در کمیته امداد یا بهزیستی
•    معافیت ساکنان جزایر جنوبی کشور

معافیت موقت سربازی:

در این حالت، فرد برای مدتی مشخص از انجام خدمت معاف می‌شود، اما پس از پایان مدت مقرر باید دوباره به وظیفه عمومی مراجعه کرده و وضعیت خود را مشخص کند.
نمونه‌هایی از این نوع معافیت عبارت‌اند از:

•    معافیت موقت تحصیلی
•    معافیت موقت پزشکی
•    معافیت موقت کفالت
•    معافیت ایست خدمت (در شرایط خاص)

مدارک و مراحل دریافت معافیت سربازی

مشمولان برای استفاده از هر نوع معافیت باید با در دست داشتن مدارک زیر به دفاتر پلیس +۱۰ یا مراکز وظیفه عمومی استان محل سکونت مراجعه کنند:

•    اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی
•    گواهی تاهل و شناسنامه فرزندان
•    مدارک مربوط به وضعیت تحصیلی
•    مدارک تأییدکننده شرایط خاص (پزشکی، ایثارگری، کفالت و غیره)
•    عکس جدید و فرم‌های تکمیل‌شده وظیفه عمومی